27 september 2015Gerard de Boer
Na grondig onderzoek in de Duitse archieven over de jonge jaren van
Claus von Amsberg publiceerde de journalist Wim Klinkenberg begin
december 1965 zijn bevindingen (3 pagina’s) in de Panorama dat op 11
december 1965 zou verschijnen, maar kort nadat het blad op 3 december
1965 van de persen was gerold moest het alweer uit de roulatie worden
genomen. Dit gebeurde op last van oud-premier Jan de Quay, na een
telefoontje van de toenmalige minister-president Cals (De Quay was in
1965 namelijk president-commissaris was van De Spaarnestad waar de
Panorama werd uitgegeven). Het onderzoek van Klinkenberg over het
Nazi-verleden van Claus week namelijk nogal af van hetgeen de historicus
Loe de Jong in opdracht van de Nederlandse regering had verricht. Cals
zou van de inhoud van Klinkenbergs artikel op de hoogte zijn gekomen via
een ambtenaar op een van de ministeries. De uitgeverij De Spaarnestad
had namelijk de gewoonte adverteerders (zoals het bewuste ministerie)
een exemplaar van Panorama te sturen, voordat dit weekblad de kiosken
bereikte. Zo kreeg ook de ambtenaar het artikel onder ogen. Hij raakte
bij lezing dusdanig geschokt wat hij over Claus en diens familie vernam
dat hij het nodig achtte het blad aan zijn superieuren door te geven. Zo
bereikte het ook minister-president Cals.
De 420.000 exemplaren werden daarna als oud papier verkocht aan een
strokartonfabriek in het Groningse Oude Pekela, maar een aantal
werknemers van de fabriek zag er wel brood in en verkocht het verboden
blad voor een gulden. Weer anderen gaven een exemplaar weg aan vrienden.
Op een gegeven moment dook het verboden blad ook op in andere steden,
zoals Groningen, Leeuwarden, Amsterdam, etc. Ook werd de prijs steeds
hoger. Eind december 1965 werd er al 50 tot 60 gulden voor het verboden
blad betaald. Indertijd een behoorlijk bedrag, waar ondergetekende bijna
een week voor moest werken……..
Opmerking: Op internet wordt geregeld een Panorama van 11 december 1965 aangeboden. Meestal voor meer dan 50 euro, maar kijk uit. Het weekblad is namelijk na het verbod opnieuw gedrukt en verschenen, maar met een geheel ander artikel op de plaats waar aanvankelijk het verhaal over Claus had gestaan.
Gerard
