Miljarden pensioengeld naar wapens

https://www.volkskrant.nl/economie

Acht van de tien grote verzekeraars in Nederland en een aantal grote Nederlandse pensioenfondsen investeren in totaal miljarden euro’s in bedrijven die betrokken zijn bij wapenproductie. Van dat geld komt een aanzienlijk deel terecht bij fabrikanten die wapens leveren aan controversiële landen zoals Saoedi-Arabië.Jarl van der Ploeg en Remy Koens18 juni 2015, 2:00

Beeld afp

Dat blijkt uit twee verschillende onderzoeken, een in opdracht van de Eerlijke Verzekeringswijzer (een mede-initiatief van vredesorganisatie PAX) en een onderzoek van de Volkskrant onder vijf grote Nederlandse pensioenfondsen.

Uit het onderzoek van de Eerlijke Verzekeringswijzer van komt naar voren dat acht van de tien grote verzekeraars begin 2015 zo’n 7 miljard euro hadden uitstaan bij bedrijven die onder meer tanks, bommen, radarsystemen en kruisraketten leveren aan landen met een rafelrandje. ‘Daar worden bijvoorbeeld mensenrechten geschonden, er geldt een EU- of VN-wapenembargo tegen. Het zijn conflictgebieden of fragiele staten waar militaire aankopen gepaard gaan met corruptie’, zegt Suzanne Oosterwijk van PAX. ‘Vaak repressieve regimes dus, waar je als fatsoenlijke verzekeraar ver vandaan moet blijven.’

advertentie Advertentie van ONVZ Zeewier als duurzame (voedsel)bron

Van de tien onderzochte verzekeraars gaan alleen Achmea en ASR vrijuit, stelt Oosterwijk. Allianz, Aegon, Delta Lloyd, Legal & General, NN Group, Generali, APG en SNS Reaal investeren volop in bedrijven als het Italiaanse Finmeccanica, dat treinen bouwt maar ook militaire helikopters levert aan Libië en Nigeria en raketten aan Pakistan en Saoedi Arabië.

Ook bij een aantal grote pensioenfondsen is beleggen in wapenhandel schering en inslag. Zo heeft ABP ruim 1,1 miljard euro geïnvesteerd in wapenfabrikanten die handelen met wat de Eerlijke Verzekeringswijzer ‘controversiële landen’ noemt, PME 194 miljoen, BPF Bouw 128 miljoen en PFZW 100 miljoen. Van het fonds Metaal en Techniek zijn de precieze bedragen onbekend, maar is wel zeker dat er bij minstens acht van ‘s werelds grootste wapenfabrikanten geld uitstaat.

Uit een opiniepeiling van onderzoeksbureau Motivaction blijkt dat tweederde van de Nederlanders dit soort investeringen ‘(zeer) onacceptabel vindt. Voor ruim 80 procent van deze groep zijn ze reden over te stappen naar een andere verzekeraar.

De meeste verzekeraars en pensioenfondsen zeggen dat ze bij hun beleggingen juist veel aandacht hebben voor mensenrechten en zich bovendien houden aan nationale en internationale wetten. Pensioenfonds ABP laat bijvoorbeeld weten ‘in zijn rol als aandeelhouder met verschillende bedrijven in de luchtvaart- en defensiesector gesprekken te hebben gevoerd over mensenrechten en landenrisico’s, waarna een bedrijf zoals Finmeccanica zijn landenrisicobeleid verder heeft verscherpt’. Ook zeggen de beleggers met nadruk niet te investeren in bedrijven die betrokken zijn bij de productie van landmijnen en clusterwapens.

De investeringen vormen vaak een miniem deel van de totale beleggingsportefeuille van de verzekeraars en pensioenfondsen, maar ‘het antwoord op de vraag of al die miljarden veel zijn, blijft wat mij betreft ja’, zegt Oosterwijk. ‘In het kader van hun maatschappelijke verantwoordelijk zouden verzekeraars simpelweg geen geld moeten investeren in bedrijven die wapens leveren aan landen zoals Saoedi-Arabië; een land dat onlangs nog verboden clustermunitie gebruikte in Jemen en bekendstaat vanwege een belabberde mensenrechtensituatie.’

Finmeccanica

Lees ook het voorbeeld van Aegon, de verzekeringsmaatschappij die voor 1,1 miljoen euro investeerde in Finmeccanica, een van de grootste wapenproducenten ter wereld.